Φορολογία εισοδήματος από ακίνητα

2.166 ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΤΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΩ AIRBNB ΤΟ 2015 

Οταν η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών αναζήτησε τους υπευθύνους της εταιρείας Uber, μιας από τις κορυφαίες στον κλάδο της οικονομίας του διαμοιρασμού, οι οποίοι είχαν ζητήσει επαφή με την ελληνική κυβέρνηση, αντιμετώπισε ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα: πού ήταν η έδρα, το γεωγραφικό σημείο επαφής, η διεύθυνση και το τηλέφωνο της εταιρείας;

Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζει η ελληνική κυβέρνηση σε αυτό που αποκαλείται «σκιώδης φιλοξενία», δηλαδή φιλοξενία σε σπίτια, δωμάτια και διαμερίσματα που προσφέρονται στα αστικά κέντρα, στα νησιά και στους τουριστικούς προορισμούς της ηπειρωτικής χώρας, συνήθως μέσω κάποιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Το θέμα της φορολόγησης των αδήλωτων καταλυμάτων μαζί με τη φορολογία των αδήλωτων κεφαλαίων εξωτερικού αποτελεί το «κύριο πιάτο» στο μενού των συζητήσεων του υπουργείου Οικονομικών με τους εκπροσώπους των θεσμών.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Καθημερινής», το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών έχει επαφές με τουλάχιστον μία από τις πλατφόρμες, την AirBnB, που κατέχει το 25% της αγοράς. Το site insideAirbnb.com δείχνει ότι μόνο στην Αθήνα το καλοκαίρι του 2015 είχαν καταγραφεί 2.166 κατοικίες, διαμερίσματα ή δωμάτια που εκμισθώνονταν.

Τα υπουργεία Οικονομικών και Τουρισμού συζητούν με την πλατφόρμα οι ενοικιάσεις έως και δύο ακινήτων να εμπίπτει στον ειδικό φόρο της σκιώδους φιλοξενίας (15%-25% ή και 35%, ανάλογα με το εισόδημα, χωρίς έκπτωση δαπανών) έναντι του 29% που ισχύει σήμερα στην αντίστοιχη επιχειρηματική δραστηριότητα με τη δυνατότητα αφαίρεσης των εξόδων. Αν τα ακίνητα είναι πάνω από δύο, επίσης θα φορολογείται ως επιχειρηματική δραστηριότητα η μίσθωση. Οι θεσμοί έχουν ζητήσει η φορολογική αντιμετώπιση να είναι ουδέτερη ώστε να μην υπάρχουν διαρροές από και προς άλλες δραστηριότητες φιλοξενίας (ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια). Το υπουργείο Τουρισμού, σύμφωνα με πληροφορίες από το ίδιο, επιμένει οι διατάξεις αυτές να ισχύουν για μισθώσεις έως 90 ημέρες τον χρόνο.

Τα ακίνητα μπορούν να είναι επιπλωμένα και να παρέχονται στους πελάτες κλινοσκεπάσματα χωρίς άλλες υπηρεσίες (π.χ. καθαρισμού ή cetering).

Πώς θα γίνεται η είσπραξη

Οι εκπρόσωποι των θεσμών –που δεν έχουν αντίρρηση για τη φορολόγηση της «σκιώδους φιλοξενίας»– αναρωτιούνται για το πώς θα γίνεται η είσπραξη (collection), ιδιαίτερα εφόσον οι λογαριασμοί των ιδιοκτητών τηρούνται σε τράπεζες του εξωτερικού. Η απάντηση της ελληνικής πλευράς είναι ότι ήδη βρίσκεται σε στενή συνεργασία με τις εταιρείες πίσω από τις πλατφόρμες, με στόχο να προχωρήσει στην υπογραφή συμφωνιών αντίστοιχων με εκείνη που διατηρεί π.χ. η AirbnB με τους δήμους του Παρισιού ή του Αμστερνταμ.

Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για δημοτικούς φόρους που αντλούνται σε ένα ύψος 3%-5%, στις περιπτώσεις αυτές προβλέπεται η ανταλλαγή πληροφοριών δύο φορές τον χρόνο, ώστε να γίνεται δειγματοληπτικός έλεγχος για το τι νοικιάζεται και πόσο. Η διαφορά στην περίπτωση της Ελλάδας είναι ότι εκτός από τον δημοτικό φόρο θα επιβάλλεται και ένας φόρος «σκιώδους φιλοξενίας» που θα πηγαίνει στα ταμεία της κεντρικής κυβέρνησης. Πηγή του ΥΠΟΙΚ ανέφερε ότι η ελληνική πλευρά προκρίνει έναν «απλό, διαφανή μηχανισμό που θα οδηγεί σε μια χαμηλή φορολογία έναντι της μηδενικής που υπάρχει σήμερα».

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Καθημερινής», οι θεσμοί ζήτησαν από την ελληνική πλευρά να κάνει μια «εκτίμηση εισπραξιμότητας» (revenue estimation) και επίσης να διασφαλίσουν ότι ο φόρος θα επιβάλλεται σε φυσικά και νομικά πρόσωπα. Η ελληνική πλευρά εξετάζει την επιβολή βαριών ποινών για τους παραβάτες που δεν θα συμμορφωθούν, με πρόστιμα που μπορούν να φτάσουν έως και τις 50.000 ευρώ εφόσον ο ιδιοκτήτης του ακινήτου δεν πάρει τον κωδικό με τον οποίο θα εγγράφει το εισόδημα από «σκιώδη φιλοξενία» στη φορολογική του δήλωση.

Επικουρικά, η διοίκηση έχει δυνατότητες να αντλεί πληροφορίες όχι μόνο από τις πλατφόρμες αλλά και από άλλα εργαλεία στο Διαδίκτυο, όπου παρακολουθείται η κίνηση σε κάθε πόλη και τοποθεσία της υφηλίου.

Να σημειωθεί ότι τα ξενοδοχειακά επιμελητήρια πολλών περιοχών έχουν ανεπίσημα εκφράσει την ετοιμότητά τους να συνδράμουν στον εντοπισμό μη δηλωμένων καταλυμάτων, ενώ ο σύνδεσμος των τουριστικών επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) υποστηρίζει κάθε μέτρο που θα εξασφαλίσει «ίσες ευκαιρίες άσκησης της δραστηριότητας» (level playing field), σημειώνοντας ότι η «σκιώδης φιλοξενία» όντας αφορολόγητη πρακτικά σήμερα προσφέρει ευκαιρίες αποδόσεων 10% ετησίως, καθώς οι τιμές των ακινήτων σε πολλές περιοχές της χώρας είναι πολύ χαμηλές. Αυτές οι αποδόσεις με τη σειρά τους οδηγούν σε «διαρροή» καταλυμάτων από τα ενοικιαζόμενα δωμάτια σε εκείνα που προσφέρονται από τις πλατφόρμες.