Με απόφασή του το ΔΕΕ έκρινε ότι αυτοκίνητα οχήματα οριστικώς ευρισκόμενα στο τέλος του κύκλου ζωής τους τα οποία έχει αγοράσει επιχείρηση από κάποιο από τα μνημονευόμενα στο άρθρο 314 της οδηγίας αυτής πρόσωπα και τα οποία προορίζονται να πωληθούν «για ανταλλακτικά» χωρίς τα οικεία εξαρτήματα να έχουν αφαιρεθεί από αυτά συνιστούν μεταχειρισμένα αγαθά κατά την έννοια του άρθρου 311, παράγραφος 1, σημείο 1, της εν λόγω οδηγίας όταν, αφενός, εξακολουθούν να περιλαμβάνουν εξαρτήματα που διατηρούν τις λειτουργίες τις οποίες διέθεταν εκ κατασκευής ώστε να μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ως έχουν ή μετά από επισκευή και, αφετέρου, αποδεικνύεται ότι τα οχήματα αυτά έχουν παραμείνει στον αρχικό οικονομικό τους κύκλο λόγω μιας τέτοιας επαναχρησιμοποιήσεως των εξαρτημάτων.
Ιστορικό
Η διαφορά της κύριας δίκης και το προδικαστικό ερώτημα
Το 2015 ο IT υποβλήθηκε σε έλεγχο συνεπεία του οποίου εκδόθηκε σημείωμα τακτοποίησης λόγω παραβάσεων των κανόνων περί έκπτωσης του ΦΠΑ και λόγω παραβάσεων του καθεστώτος του περιθωρίου κέρδους. Βάσει των εθνικών διατάξεων με τις οποίες μεταφέρθηκαν στο εσωτερικό δίκαιο τα άρθρα 311 και 313 της οδηγίας ΦΠΑ, η φορολογική αρχή αποφάσισε να εξαιρέσει από το καθεστώς του περιθωρίου κέρδους τα τιμολόγια που ανέγραφαν τη φράση «αυτοκίνητα που πωλούνται για ανταλλακτικά» ή εκείνα που αφορούσαν αχρηστευμένα οχήματα.
Ο IT άσκησε ένδικη προσφυγή κατά της αποφάσεως αυτής υποστηρίζοντας, μεταξύ άλλων, διά παραπομπής στην απόφαση του Δικαστηρίου της 18ης Ιανουαρίου 2017, Sjelle Autogenbrug (C‑471/15, EU:C:2017:20), ότι τα οχήματα που πωλούνται «για ανταλλακτικά» εμπίπτουν στην έννοια των «μεταχειρισμένων αγαθών», κατά το άρθρο 311, παράγραφος 1, σημείο 1, της οδηγίας ΦΠΑ.
Με απόφαση της 1ης Μαρτίου 2019, το cour d’appel de Liège (εφετείο Λιέγης, Βέλγιο) απέρριψε τους ισχυρισμούς του IT. Επισήμανε ότι η απόφαση της 18ης Ιανουαρίου 2017, Sjelle Autogenbrug (C‑471/15, EU:C:2017:20), δεν αφορούσε οχήματα που μεταπωλούνται «για ανταλλακτικά», χωρίς καμία εξατομίκευση των ανταλλακτικών αυτών, όπως εν προκειμένω, αλλά εξαρτήματα τα οποία είχε αφαιρέσει ο ίδιος ο υποκείμενος στον φόρο μεταπωλητής από οχήματα στο τέλος του κύκλου της ζωής τους και τα οποία μεταπώλησε, εν συνεχεία, ως ανταλλακτικά. Ακολούθως, το δικαστήριο αυτό έκρινε ότι έπρεπε να εξεταστεί αν τα επίμαχα στην υπόθεση της κύριας δίκης οχήματα είχαν διατηρήσει τις λειτουργίες τις οποίες διέθεταν εκ κατασκευής ώστε να μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ως έχουν ή μετά από επισκευή και αν μπορούσαν, κατά συνέπεια, να χαρακτηριστούν ως «μεταχειρισμένα αγαθά», κατά την έννοια του άρθρου 311, παράγραφος 1, σημείο 1, της οδηγίας ΦΠΑ.
Η υπόθεση κατέληξε στο Cour de cassation (Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο) το οποίο αποφάσισε να υποβάλει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής ένωσης το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα:
«Έχει το άρθρο 311, παράγραφος 1, στοιχείο 1, της οδηγίας [ΦΠΑ], την έννοια ότι συνιστούν “μεταχειρισμένα αγαθά” κατά την έννοια της εν λόγω διάταξης αυτοκίνητα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους τα οποία έχει αποκτήσει επιχείρηση πώλησης μεταχειρισμένων και αχρηστευμένων οχημάτων από πρόσωπα που διαλαμβάνονται στο άρθρο 314 της οδηγίας, προκειμένου να τα πωλήσει “για ανταλλακτικά” χωρίς τα οικεία εξαρτήματα να αφαιρεθούν προηγουμένως από τα οχήματα;»
Τα βασικά σκεπτικά του ΔΕΕ
23 Ερμηνεία κατά την οποία ένα όχημα που ευρίσκεται οριστικώς στο τέλος του κύκλου ζωής του μπορεί να υπαχθεί στο καθεστώς του περιθωρίου κέρδους ως μεταχειρισμένο αγαθό λόγω του ότι ορισμένα από τα συστατικά στοιχεία του μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν είναι σύμφωνη προς τον σκοπό του καθεστώτος αυτού που συνίσταται, όπως προκύπτει από την αιτιολογική σκέψη 51 της οδηγίας ΦΠΑ, στην αποφυγή, μεταξύ άλλων, της διπλής φορολόγησης που μπορεί να προκύψει εκ του ότι, αφενός, η τιμή πωλήσεως των συστατικών αυτών στοιχείων περιλαμβάνει τον ΦΠΑ επί των εισροών που κατέβαλε κατά την αγορά του οχήματος πρόσωπο το οποίο εμπίπτει στο άρθρο 314 της οδηγίας αυτής και, αφετέρου, ούτε το εν λόγω πρόσωπο ούτε ο υποκείμενος στον φόρο μεταπωλητής είχαν τη δυνατότητα να εκπέσουν το εν λόγω ποσό (πρβλ. απόφαση της 18ης Ιανουαρίου 2017, Sjelle Autogenbrug, C‑471/15, EU:C:2017:20, σκέψεις 39 και 40 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).
24 Εν προκειμένω, προκειμένου να εξακριβώσει αν τα οχήματα που μεταπώλησε ο IT μπορούν να υπαχθούν στο καθεστώς του περιθωρίου κέρδους, το αιτούν δικαστήριο θα πρέπει να βεβαιωθεί ότι, σύμφωνα με τη νομολογία που υπομνήσθηκε στη σκέψη 18 της παρούσας αποφάσεως, τα οχήματα αυτά εξακολουθούσαν να περιλαμβάνουν συστατικά στοιχεία που διατηρούσαν τις λειτουργίες τις οποίες διέθεταν εκ κατασκευής ώστε να μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ως έχουν ή μετά από επισκευή.
25 Επιπλέον, το αιτούν δικαστήριο θα πρέπει να εξακριβώσει ότι τα εν λόγω οχήματα δεν πωλήθηκαν στην πραγματικότητα με σκοπό απλώς να καταστραφούν ή να μεταποιηθούν σε άλλο αντικείμενο. Πράγματι, ένα όχημα του οποίου τα συστατικά στοιχεία που διατηρούν τις λειτουργίες τις οποίες διέθεταν εκ κατασκευής δεν αφαιρούνται από τον αγοραστή για να επαναχρησιμοποιηθούν ως έχουν ή μετά από επισκευή δεν παραμένει στον αρχικό οικονομικό του κύκλο και δεν μπορεί, ως εκ τούτου, να υπαχθεί στο καθεστώς του περιθωρίου κέρδους (πρβλ. απόφαση της 11ης Ιουλίου 2018, E LATS, C‑154/17, EU:C:2018:560, σκέψη 34).
26 Στο πλαίσιο της εξακριβώσεως αυτής, το αιτούν δικαστήριο θα πρέπει να λάβει υπόψη όλες τις αντικειμενικές περιστάσεις υπό τις οποίες διενεργήθηκε η μεταπώληση. Πράγματι, από τη νομολογία του Δικαστηρίου προκύπτει ότι οι έννοιες της οδηγίας ΦΠΑ έχουν αντικειμενικό χαρακτήρα και εφαρμόζονται ανεξαρτήτως των σκοπών και των αποτελεσμάτων των οικείων συναλλαγών (απόφαση της 11ης Ιουλίου 2018, E LATS, C‑154/17, EU:C:2018:560, σκέψη 35 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).
27 Μολονότι η συνεκτίμηση της προθέσεως του υποκείμενου στον φόρο που μετέχει στη συναλλαγή είναι, πλην εξαιρετικών περιπτώσεων, αντίθετη προς τους σκοπούς του κοινού συστήματος ΦΠΑ, το αιτούν δικαστήριο θα μπορεί, αντιθέτως, να λάβει υπόψη αντικειμενικά στοιχεία, όπως η παρουσίαση και η κατάσταση των οχημάτων, το αντικείμενο της συμβάσεως, η αξία στην οποία πωλήθηκαν τα οχήματα αυτά, η μέθοδος τιμολογήσεως ή ακόμη και η οικονομική δραστηριότητα του προσώπου που αγόρασε τα εν λόγω οχήματα (πρβλ. απόφαση της 11ης Ιουλίου 2018, E LATS, C‑154/17, EU:C:2018:560, σκέψεις 36 και 37 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).
28 Λαμβανομένων υπόψη των προεκτεθέντων, στο υποβληθέν ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 311, παράγραφος 1, σημείο 1, της οδηγίας ΦΠΑ έχει την έννοια ότι αυτοκίνητα οχήματα οριστικώς ευρισκόμενα στο τέλος του κύκλου ζωής τους τα οποία έχει αγοράσει επιχείρηση από κάποιο από τα μνημονευόμενα στο άρθρο 314 της οδηγίας αυτής πρόσωπα και τα οποία προορίζονται να πωληθούν «για ανταλλακτικά» χωρίς τα οικεία εξαρτήματα να έχουν αφαιρεθεί από αυτά συνιστούν μεταχειρισμένα αγαθά κατά την έννοια του άρθρου 311, παράγραφος 1, σημείο 1, της εν λόγω οδηγίας όταν, αφενός, εξακολουθούν να περιλαμβάνουν εξαρτήματα που διατηρούν τις λειτουργίες τις οποίες διέθεταν εκ κατασκευής ώστε να μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ως έχουν ή μετά από επισκευή και, αφετέρου, αποδεικνύεται ότι τα οχήματα αυτά έχουν παραμείνει στον αρχικό οικονομικό τους κύκλο λόγω μιας τέτοιας επαναχρησιμοποιήσεως των εξαρτημάτων.
Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (όγδοο τμήμα) αποφαίνεται:
Το άρθρο 311, παράγραφος 1, σημείο 1, της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας,
έχει την έννοια ότι
αυτοκίνητα οχήματα οριστικώς ευρισκόμενα στο τέλος του κύκλου ζωής τους τα οποία έχει αγοράσει επιχείρηση από κάποιο από τα μνημονευόμενα στο άρθρο 314 της οδηγίας αυτής πρόσωπα και τα οποία προορίζονται να πωληθούν «για ανταλλακτικά» χωρίς τα οικεία εξαρτήματα να έχουν αφαιρεθεί από αυτά συνιστούν μεταχειρισμένα αγαθά κατά την έννοια του άρθρου 311, παράγραφος 1, σημείο 1, της εν λόγω οδηγίας όταν, αφενός, εξακολουθούν να περιλαμβάνουν εξαρτήματα που διατηρούν τις λειτουργίες τις οποίες διέθεταν εκ κατασκευής ώστε να μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ως έχουν ή μετά από επισκευή και, αφετέρου, αποδεικνύεται ότι τα οχήματα αυτά έχουν παραμείνει στον αρχικό οικονομικό τους κύκλο λόγω μιας τέτοιας επαναχρησιμοποιήσεως των εξαρτημάτων.
Πηγή: Taxheaven
